مینای دندان‌های سفید ممکن است به دلایل مختلفی تغییر رنگ دهد. این تغییر رنگ نه تنها تأثیر زیادی بر زیبایی ظاهری دندان‌های کودک دارد، بلکه والدین را نیز نگران می‌کند و آنها به دنبال دلایل نارنجی شدن دندان‌های فرزندشان می‌گردند. به همین جهت در این مقاله قصد داریم به بررسی علل نارنجی شدن دندان‌های کودکان بپردازیم، پس با ما همراه شوید.
چه عواملی می‌توانند سبب تغییر رنگ دندان‌ها در نوزادان و کودکان نوپا شوند؟
به طور کلی، عواملی از جمله شرایط مادرزادی، مشکلات پزشکی و عادات زندگی می‌توانند در این تغییرات نقش داشته باشند. این عوامل شامل موارد زیر می‌باشد:
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
عدم صحیح مسواک زدن یکی از دلایل عمده بروز مشکلات دندانی محسوب می‌شود. این مسئله می‌تواند منجر به تجمع پلاک‌ها و پوسیدگی دندان‌ها گردد. باکتری‌های موجود در دهان نیز با عدم رعایت بهداشت افزایش می‌یابند و ممکن است باعث تغییر رنگ دندان‌ها شوند.
مصرف آبمیوههای شیرین
استفاده مکرر از آبمیوههای حاوی قند، خطر پوسیدگی دندان را به شدت افزایش می‌دهد. این پوسیدگی می‌تواند باعث تغییر رنگ دندان‌ها به رنگ‌های تیره‌تری مانند خاکستری یا مشکی شود. همچنین، اگر پستانک‌ها با مایعات شیرین یا عسل آغشته شوند، این امر می‌تواند تعداد میکروب‌ها را افزایش دهد و احتمال تغییر رنگ دندان‌ها را بالا ببرد.تأثیر داروها
برخی داروها می‌توانند باعث تغییر رنگ دندان‌ها شوند. برای مثال، داروی تتراسایکلین اگر در دوران بارداری توسط مادر مصرف شود، ممکن است دندان‌های نوزاد را تحت تأثیر قرار دهد و باعث تغییر رنگ قهوه‌ای در آنها شود، حتی اگر کودک خود این دارو را مصرف نکرده باشد. همچنین، نوزادانی که مکمل‌های آهن دریافت می‌کنند، ممکن است دندان‌هایشان به رنگ مشکی تغییر کند. داروی گلی بن کلامید (گلیبورید) که برای درمان دیابت استفاده می‌شود، نیز می‌تواند منجر به بروز لکه‌های قهوه‌ای روی دندان‌ها گردد.تروما یا آسیب
ضربه به دندان یا شکستگی آن می‌تواند به عروق و اعصاب دندان آسیب بزند و منجر به نکروز دندان (مرگ دندان) شود. این حالت می‌تواند به مرور زمان باعث تغییر رنگ دندان از قرمز به خاکستری گردد.نقص‌های رشدی
نقص‌های مادرزادی دندان می‌توانند منجر به تغییر رنگ دندان‌ها شوند. یکی از نمونه‌های بارز این مشکل، بیماری نقص تشکیل مینای دندان (amelogenesis imperfecta) است که به عنوان یک اختلال ارثی شناخته می‌شود و به هیپوپلازی یا نقص مینای دندان نیز معروف است. از نشانه‌های این بیماری می‌توان به وجود فرو رفتگی‌ها، شیارهای عمیق و لکه‌های زرد یا قهوه‌ای بر روی سطح دندان اشاره کردرژیم غذایی نامناسب
مصرف مواد غذایی با رنگدانه‌های قوی مانند تمشک، شاه توت، بلوبری، لبو و انگور می‌تواند به تغییر رنگ دندان‌ها منجر شود. این مواد به دلیل داشتن رنگدانه‌های بالای خود، ممکن است تأثیر منفی بر روی رنگ دندان‌ها بگذارند.یرقان (زردی)
یرقان یا زردی باعث افزایش سطح بیلی روبین در خون می‌شود. این وضعیت که به اصطلاح هایپربیلیروبینمی (hyperbilirubinemia) نامیده می‌شود، می‌تواند موجب تجمع بیلی روبین در بافت‌های مختلف بدن گردد. زمانی که سطح بیلی روبین برای مدت طولانی بالا بماند، ممکن است بر روی دندان‌ها رسوب کند و باعث تغییر رنگ به سبز شود. این نوع تغییر رنگ معمولاً دائمی است و به دلیل تغییرات مستمر در رنگ مینای دندان و عاج دندان ایجاد می‌شود.نشانه‌های تغییر رنگ دندان‌ها
دندان‌ها را می‌توان به دو دسته از نظر تغییر رنگ تقسیم‌بندی کرد:
تغییر رنگ سطحی
این نوع تغییر رنگ‌ها به واسطه عوامل خارجی مانند مواد غذایی، نوشیدنی‌ها، داروها و باکتری‌ها شکل می‌گیرند. حذف این لکه‌ها نسبتا ساده است زیرا بر روی لایه بیرونی دندان که مینا نامیده می‌شود، قرار دارند.تغییر رنگ عمقی
این نوع تغییر رنگ‌ها در لایه‌های عمیق‌تر دندان ایجاد می‌شوند و به همین دلیل از بین بردن آنها دشوارتر است. عواملی مانند عفونت یا شرایط ژنتیکی می‌توانند به بروز این تغییر رنگ‌ها منجر شوند.,
براساس اطلاعات موجود، دندان‌ها ممکن است در نه رنگ مختلف تغییر رنگ دهند: سیاه، قهوه‌ای، آبی، سبز، خاکستری، نارنجی، صورتی، قرمز و زرد. هر کدام از این رنگ‌ها ممکن است ناشی از عوامل و شرایط خاصی باشند.
لکه‌های زرد یا نارنجی
این لکه‌ها معمولاً زمانی نمایان می‌شوند که پلاک‌های روی دندان، رنگ مواد غذایی یا نوشیدنی‌هایی که کودک مصرف می‌کند را جذب کنند. رعایت بهداشت دهان و دندان می‌تواند به پاکسازی آنها کمک کند. همچنین بهتر است از ارائه غذاها و نوشیدنی‌هایی که حاوی رنگ‌های غذایی زیاد هستند، پرهیز کنید. در صورتی که قادر به کنترل تغییر رنگ‌ها نیستید، بهتر است با یک دندانپزشک مشورت کنید.لکه‌های تیره یا سیاه
رایج‌ترین نوع تغییر رنگ دندان‌ها در نوزادان به این شکل است. در صورتی که کودک شما مکمل‌های آهن مصرف کند، احتمال بروز لکه‌های تیره افزایش می‌یابد. همچنین، آسیب دندان ناشی از ضربه یا شکستگی نیز می‌تواند منجر به ظهور این لکه‌ها شود.برای بررسی و رفع این مشکلات، بهتر است به دندانپزشک متخصص کودکان مراجعه کنید.لکه‌های سفید یا قهوه‌ای نقطه‌ای
این نوع تغییر رنگ ممکن است نشان‌دهنده فلوروزیس باشد. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که کودک ، مقدار زیادی خمیردندان با فلوراید بالا را استفاده کرده و آن را ببلعد. همچنین، ممکن است آب مصرفی او حاوی مقادیر زیادی فلوراید باشد.تا زمانی که کودک یاد بگیرد که هنگام مسواک زدن خمیردندان را قورت ندهد و آن را از دهان بیرون بریزد، بهتر است از خمیردندان‌هایی با غلظت پایین فلوراید استفاده کنید. اگر آب آشامیدنی منطقه شما حاوی فلوراید بالایی است، می‌توانید از منابع دیگری برای تامین آب مورد نیاز استفاده کنید.
علت از بین رفتن مینای دندان کودکان
از بین رفتن مینای دندان در کودکان می‌تواند به دلایل متعددی اتفاق بیفتد که یکی از اصلی‌ترین آنها تغذیه نامناسب است. مصرف مکرر مواد شیرین و اسیدی، مانند نوشابه‌های گازدار و آبمیوههای قنددار، می‌تواند باعث ایجاد محیطی اسیدی در دهان شود که به تدریج منجر به تحلیل رفتن مینای دندان می‌گردد. همچنین، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، از جمله مسواک نزدن منظم و صحیح، می‌تواند پلاک‌های باکتریایی را در سطح دندان‌ها جمع کند و در نتیجه، خطر پوسیدگی دندان را افزایش دهد.
در برخی موارد، مشکلات ژنتیکی یا بیماری‌های سیستمیک نیز می‌توانند بر روی سلامت مینای دندان تأثیر بگذارند و آن را تضعیف کنند. به علاوه، مصرف بیش از حد فلوراید در سنین پایین، که به آن فلوروزیس گفته می‌شود، می‌تواند باعث ایجاد لکه‌ها و ضعف در ساختار مینا شود. در ضمن عادت‌های نادرست مانند مکیدن انگشت یا استفاده از پستانک به مدت طولانی نیز ممکن است به تغییر شکل و آسیب به دندان‌ها و مینای آنها منجر شود. بنابراین، توجه به تغذیه سالم، رعایت بهداشت دهان و دندان، و مشاوره منظم با دندانپزشک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
فرق پوسیدگی و تغییر رنگ دندان ها
پوسیدگی و تغییر رنگ دندان‌ها دو پدیده متفاوت هستند که هر کدام علل و نشانه‌های خاص خود را دارند. پوسیدگی دندان نتیجه فعالیت باکتری‌ها بر روی قندهای موجود در غذا است که باعث تولید اسید و در نتیجه آسیب به ساختار دندان می‌شود. این فرآیند می‌تواند منجر به ایجاد حفره در دندان و درد شدید شود.
در مقابل، تغییر رنگ دندان‌ها به معنای تغییر ظاهری رنگ دندان‌ها است که ممکن است به دلایل مختلفی از جمله مصرف مواد غذایی یا نوشیدنی‌های رنگی، سیگار کشیدن، یا حتی برخی داروها ایجاد شود. در حالی که پوسیدگی معمولاً نیاز به درمان فوری و جدی دارد، تغییر رنگ دندان‌ها ممکن است فقط جنبه زیبایی داشته باشد و با روش‌های مختلفی مانند جرم‌گیری یا سفید کردن دندان قابل اصلاح باشد. بنابراین، شناخت و تمایز این دو مسئله برای حفظ سلامت دهان و دندان اهمیت فراوانی دارد.
از چه روش‌هایی می‌توان تغییر رنگ دندان‌ها را درمان کرد؟
برای درمان تغییر رنگ دندان ها بهتر است از روش های زیر استفاده کنید:
نتیجه گیری
نارنجی شدن و رنگ زدن دندان‌های کودکان معمولاً نتیجه عواملی مانند مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های رنگی، به ویژه آبمیوههای قنددار و نوشابه‌ها، است. همچنین، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، مانند مسواک نزدن منظم، می‌تواند به تجمع پلاک و باکتری‌ها منجر شده و در نتیجه تغییر رنگ دندان‌ها را تسریع کند.
در برخی موارد، عوامل ژنتیکی یا استفاده از داروها نیز می‌توانند نقش داشته باشند. برای جلوگیری از این مشکلات، والدین باید به بهداشت دهان و دندان کودکان توجه ویژه‌ای داشته باشند و عادات غذایی سالمی را برای آنها ایجاد کنند تا از بروز تغییر رنگ و مشکلات دیگر جلوگیری شود.
سوالات متداول
1-چرا دندان‌های کودکان نارنجی می‌شوند؟
نارنجی شدن دندان‌های کودکان می‌تواند ناشی از چندین عامل باشد. یکی از اصلی‌ترین دلایل، مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های رنگی مانند آبمیوههای قنددار و نوشابه‌هاست. این مواد دارای رنگدانه‌هایی هستند که می‌توانند به مینای دندان چسبیده و باعث تغییر رنگ آن شوند. همچنین، عواملی مانند بهداشت نامناسب دهان و دندان نیز می‌تواند نقش موثری در این تغییر رنگ ایفا کند، زیرا باکتری‌ها و پلاک‌های دندانی می‌توانند به مرور زمان باعث تغییر رنگ دندان‌ها شوند.
2-آیا مصرف برخی داروها می‌تواند باعث تغییر رنگ دندان‌ها شود؟
بله، مصرف برخی داروها می‌تواند منجر به تغییر رنگ دندان‌ها شود. به عنوان مثال، آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند تتراسایکلین در دوران رشد دندان‌ها می‌توانند باعث ایجاد لکه‌های زرد یا نارنجی روی دندان‌ها شوند. این امر به ویژه در کودکان زیر هفت سال که هنوز دندان‌های دائمی آنها در حال شکل‌گیری است، مشهودتر است. بنابراین، مهم است که پزشکان و والدین در مورد مصرف داروها در دوران کودکی محتاط باشند.