شاید اصطلاح "دندان کوسهای" به گوشتان خورده باشد! این پدیده به دلیل رویش دندانهای دائمی در پشت دندانهای شیری رخ میدهد. افتادن دندانهای شیری فرآیند طبیعی در رشد دندانهای کودکان به شمار میرود. در سنین ۴ تا ۶ سالگی، جوانههای دندان دائمی به آرامی در استخوان فک و زیر دندانهای شیری آغاز به رشد میکنند. در این زمان، دندانهای شیری شروع به لق شدن و افتادن میکنند.
با این حال، در برخی شرایط ممکن است اختلالاتی در رویش دندانهای دائمی ایجاد شود و جوانههای دندان دائمی در پشت دندانهای شیری وجود نداشته باشند. این وضعیت منجر به تشکیل دو ردیف دندان میشود. این مشکل بهویژه در فک پایین مشاهده میشود، بهطوریکه دو ردیف دندان در پشت هم قرار میگیرند و دندان شیری نیز لق شده است.
در این شرایط، دندانپزشک کودکان معمولاً به بیمار ۲ تا ۳ هفته زمان میدهد تا دندان شیری بهطور طبیعی بیفتد. اگر در این مدت دندان هنوز نیفتاد، دندانپزشک اقدام به کشیدن دندان شیری خواهد کرد. در ادامه قصد داریم تا شما را بیشتر با این پدیده آشنا سازیم، پس با ما همراه شوید.
زمان مراجعه به دندانپزشک برای رویش دندان دائمی پشت دندان شیری
دندانهای دائمی معمولاً در سنین ۵ تا ۷ سالگی شروع به رویش میکنند. این دندانها به تدریج ریشه دندانهای شیری را حل کرده و موجب لق شدن آنها میشوند. با این حال، در برخی موارد ممکن است دندان دائمی بدون افتادن دندان شیری ظاهر شود که این موضوع میتواند باعث نگرانی والدین شود. در این شرایط، مراجعه به دندانپزشک متخصص کودکان از اهمیت بالایی برخوردار است تا اقدام به کشیدن دندان شیری کند. پس از این عمل، دندان دائمی معمولاً به موقعیت مناسب خود منتقل میشود، اگرچه این فرآیند ممکن است چند هفته به طول انجامد.
در صورت رویش دندان دائمی در فک بالا، وضعیت متفاوت خواهد بود و نیاز به مراجعه فوری به دندانپزشک وجود دارد. دندانهای دائمی که پشت دندانهای شیری در فک بالا رویش پیدا میکنند، میتوانند مشکلاتی از جمله بهمریختگی دندانها، انحراف فک و اختلال در مسیر رشد دندان دائمی ایجاد کنند که ممکن است نیاز به درمان ارتودنسی را به همراه داشته باشد. بنابراین، در چنین مواردی دندان باید به طور زودهنگام از دهان خارج شود.
دلایل رویش دندان دائمی پشت دندان شیری که رخ میدهد؟
بهتر است بدانید که رویش دندانهای دائمی میتواند به دلایل مختلفی مرتبط باشد. یکی از علتهای اصلی این پدیده، کشیده شدن زودهنگام دندانهای شیری است که میتواند باعث شود دندانهای دائمی به موقعیت زودتری برسند. با استفاده از روشهای مراقبتی مانند فلوراید درمانی و فیشور سیلانت، میتوان از پوسیدگی دندانهای شیری جلوگیری کرده و از کشیدن زودهنگام این دندانها به دلیل عفونت یا تخریب جلوگیری نمود.
از دیگر عوامل مؤثر در زود درآمدن دندانهای دائمی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
این پدیده معمولاً در کودکان مشاهده میشود و در حدود 10 درصد از موارد، دندانهای دائمی در پشت دندانهای شیری رشد میکنند. در چنین مواقعی مراجعه به دندانپزشک متخصص اطفال میتواند به پیشگیری از مشکلات آینده مانند بهم ریختگی دندانها کمک کند.
مراحل رشد دندانهای شیری و دائمی چگونه است؟
دقت کنید که مراحل رشد دندانهای شیری و دائمی به صورت زیر می باشد:
این دندانها سطحی صاف دارند، در حالی که دندانهای دائمی دارای دندانههای برجستهای هستند که به آنها کمک میکند از لثه عبور کنند. دندانهای دائمی که به آنها دندانهای ثانویه یا بالغ نیز گفته میشود، از زمان تولد در حال رشد هستند و در زیر لثه وجود دارند. آنها به تدریج بالا میآیند و در زمان مناسب از لثه خارج میشوند.
به طور معمول، دندانهای شیری بین چهار تا شش سالگی شروع به لق شدن میکنند. هر کودک دارای 20 دندان شیری است، اما با رویش دندانهای دائمی و دندان عقل در دوران نوجوانی، این تعداد به 32 دندان افزایش مییابد.
ترتیب معمولی از دست دادن دندانها قابل پیشبینی است. معمولاً کودک ابتدا دندانهای میانی پایینی که به آنها دندانهای ثنایای مرکزی پایین گفته میشود را از دست میدهد. سپس دندانهای میانی بالا که به دندانهای ثنایای مرکزی بالایی معروفند، میافتند. بعد از آن، به ترتیب دندانهای ثنایای جانبی، دندان نیش، آسیاب اول (پرمولر) و سپس آسیاب دوم از دست میروند.
دندان آسیاب سوم یا دندانهای عقل در حدود 17 تا 21 سالگی رشد میکنند. این دندانها دندان شیری ندارند که بیفتند، اما در فک وجود دارند و تا این سن رویش نمیکنند.
درآمدن دندان پشت دندان شیری بیشتر در چه زمانی دیده میشود؟
دندانهای دائمی که در پشت دندانهای شیری رشد میکنند، معمولاً در سنین ۶ تا ۷ سالگی آغاز به ظهور میکنند. این وضعیت میتواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد، از جمله اینکه دندان شیری زودتر از موعد افتاده یا به دلیل مشکلات مربوط به سلامت دندان، مانند پوسیدگی یا عفونت، کشیده شده باشد. در چنین شرایطی، دندان دائمی ممکن است از مکان مناسب خود خارج شده و به طور نامنظم رشد کند. این مسئله میتواند منجر به مشکلاتی نظیر مال اکلوژن یا ناهماهنگی فکی شود که نیاز به درمانهای ارتودنسی خواهد داشت.
در برخی موارد، دندان دائمی ممکن است بهدلیل کمبود فضا در فک، نتواند به درستی در جای خود قرار گیرد و این موضوع میتواند باعث ایجاد درد یا ناراحتی در کودک شود. به همین دلیل، نظارت دقیق بر روند رشد دندانهای شیری و دائمی از اهمیت بالایی برخوردار است تا در صورت بروز مشکلات، اقدامات لازم در زمان مناسب انجام شود.
عوارض رویش دندان دائمی پشت دندان شیری چیست؟
روییدن دندان دائمی پشت دندان شیری میتواند عوارض متعددی را به همراه داشته باشد که بر سلامت دهان و دندان تأثیر میگذارد. یکی از عوارض رایج، بینظمی در ترتیب دندانها است که ممکن است منجر به کج شدن و نامرتبی دندانها شود. این وضعیت میتواند مشکلاتی در جویدن غذا ایجاد کند و همچنین بر زیبایی لبخند تأثیر بگذارد.
علاوه بر این، در صورتی که دندان دائمی به درستی در محل خود رشد نکند، میتواند به دندانهای مجاور فشار بیاورد و باعث آسیب یا پوسیدگی آنها شود. افزون بر این، رویش نامناسب دندان دائمی ممکن است به مشکلات لثه منجر شود و خطر ابتلا به عفونتهای دهانی را افزایش دهد.
انحراف دندان دائمی از مسیر
این انحراف معمولاً به دلیل عوامل مختلفی از جمله کمبود فضا در فک، دندانهای شیری که به موقع نیفتادهاند، یا رشد نادرست فکها اتفاق میافتد. هنگامی که دندان دائمی به طور مستقیم در مسیر خود رشد نمیکند، ممکن است به دندانهای مجاور فشار وارد کند و منجر به کج شدن آنها شود. این وضعیت نه تنها بر زیبایی ظاهری لبخند تأثیر منفی میگذارد، بلکه میتواند مشکلاتی در جویدن و گفتار نیز ایجاد کند.
همچنین، انحراف دندانها ممکن است باعث تجمع غذا و باکتریها در نواحی سخت دسترسی، که به نوبه خود باعث افزایش خطر بروز پوسیدگی دندان و بیماریهای لثه میشود
مسدود کردن مسیر مابقی دندان ها
زمانی که یک دندان دائمی به دلیل وجود دندان شیری که به موقع نیفتاده یا انحراف در مسیر رشد، نتواند به درستی در جای خود قرار گیرد، ممکن است فضای لازم برای رویش سایر دندانها مسدود شود. این مشکل میتواند منجر به فشردگی دندانها، کج شدن آنها و حتی بروز مشکلاتی در نیش و جویدن غذا شود.
علاوه بر این، مسدود شدن مسیر ممکن است باعث ایجاد ناهنجاریهای فکی گردد که بر عملکرد کلی دهان تأثیر منفی میگذارد. در موارد شدید، این وضعیت ممکن است نیاز به درمانهای ارتودنسی یا حتی جراحی داشته باشد تا دندانهای دائمی بتوانند به درستی در فک قرار گیرند و از بروز عفونت یا آسیب به دندانهای دیگر جلوگیری شود. بهطور کلی، توجه به سلامت دهان و پیگیری بهموقع مشکلات دندانی میتواند از عوارض جدی ناشی از مسدود شدن مسیر دندانها جلوگیری کند.
در صورت رویش دندان پشت دندان شیری چهکاری باید انجام داد؟
هنگامی که دندان دائمی پشت دندان شیری رویش پیدا کند، لازم است اقدامات مناسبی انجام شود تا از بروز مشکلات جدی جلوگیری شود. در مرحله اولمراجعه به دندانپزشک بسیار ضروری است؛ زیرا او میتواند با معاینه دقیق، وضعیت دندانها را ارزیابی کند و در صورت نیاز، عکسبرداری انجام دهد. در برخی موارد، ممکن است دندانپزشک پیشنهاد کند که دندان شیری که به موقع نیفتاده است، کشیده شود تا فضا برای دندان دائمی فراهم شود.
این اقدام میتواند به تنظیم صحیح دندانهای دائمی و جلوگیری از کج شدن آنها کمک کند. همچنین، دندانپزشک ممکن است استفاده از نوارهای ارتودنسی یا دیگر روشهای درمانی را برای بهبود وضعیت دندانها پیشنهاد کند.
نتیجه گیری
رویش دندان دائمی پشت دندان شیری میتواند نشانهای از اختلال در فرآیند طبیعی رشد دندانها باشد و در صورت عدم رسیدگی، مشکلاتی مانند کجی دندانها، فشردگی و ناهماهنگی در نیش را به همراه داشته باشد.
بنابراین، تشخیص بهموقع و اقدام مناسب از سوی والدین و دندانپزشک، به حفظ سلامت دهان و دندان و جلوگیری از عوارض احتمالی کمک میکند. با اتخاذ روشهای درمانی صحیح، میتوان به روند طبیعی رویش دندانها کمک کرده و اطمینان حاصل کرد که دندانهای دائمی بهطور صحیح در جای خود قرار میگیرند.
سوالات متداول
1-چرا دندان دائمی پشت دندان شیری رشد میکند؟
رشد دندان دائمی پشت دندان شیری معمولاً به دلیل عدم افتادن به موقع دندان شیری است. دندانهای شیری به طور طبیعی باید در سنین 6 تا 12 سالگی بیفتند تا فضا برای دندانهای دائمی فراهم شود. اگر دندان شیری به دلایلی مانند عدم وجود دندان دائمی زیر آن، یا وجود مشکلات ژنتیکی و یا بهداشت نامناسب، به موقع نیفتد، دندان دائمی ممکن است در پشت آن رویش یابد. این وضعیت میتواند باعث مشکلاتی در ترتیب و تنظیم دندانها شود و نیاز به مداخله دندانپزشکی پیدا کند.
2-چگونه میتوانیم متوجه شویم که دندان دائمی پشت دندان شیری در حال رویش است؟
والدین و مراقبین باید به علائم خاصی توجه کنند که نشاندهنده رویش دندان دائمی است. این علائم شامل ایجاد درد یا ناراحتی در ناحیه دندان، مشاهده دندان دائمی که به آرامی در حال ظاهر شدن است و تغییر در وضعیت دندانهای شیری میباشد. همچنین، ممکن است کودک شکایت از فشار در ناحیه فک یا احساس بینظمی در دندانها داشته باشد. در چنین مواردی، مشاوره با دندانپزشک ضروری است تا وضعیت دندانها بررسی و اقدامات لازم انجام شود.