استفاده از روکش دندان در دندانپزشکی برای بازسازی و ترمیم دندان کاربرد دارد و روشی مرسوم برای جایگزین کردن تاج دندان میباشد. در ادامه این مطلب به بررسی روکش دندان و انواع آن، مراقبت‌های پس از انجام روکش دندان و بررسی امکان انجام روکش دندان با تاخیر می‌پردازیم
روکش دندان چیست؟
ازآنجایی که احتمال آسیب و صدماتی مانند: پوسیدگی، شکستگی، خرابی و تغییر رنگ به دندان‌ها وجود دارد. این آسیب‌ها زیبایی و عملکرد طبیعی دندان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. استفاده از روکش دندان روشی موثر برای پوشاندن سطح دندان هایی میباشد که دچار فرسودگی، پوسیدگی و تغییر رنگ شده اند..
انواع روکش دندان
روکش دندان براساس ماده تشکیل دهنده آن انواع مختلفی دارد که شامل: روکش های تمام فلزی، روکش های تمام سرامیکی، روکش های فلز- سرامیکی و روکش های تمام رزینی می باشند.
روکش تمام فلزی
مواد به کار رفته در روکش‌های تمام فلزی از فلزات و آلیاژی از فلزات میباشد. استفاده از روکش فلزی اغلب برای دندان‌های عقبی به دلیل استحکام بیشتر کاربرد دارد. از ویژگی های این نوع روکش می توان به طول عمر بالا، زیست سازگار با بدن افراد، مقاومت و استحکام و احتمال بالای تطبیق با لثه اشاره کرد. احتمال بروز آلرژی و رنگ فلز از معایب این نوع روکش می باشد به همین دلیل کاربردی در دندان های جلویی ندارند..روکش تمام سرامیکی
این روکش از سرامیک ساخته شده و نسبت به روکش‌های فلزی، استحکام و مقاومت کمتری دارند. به دلیل رنگ طبیعی، این نوع روکش بیشتر برای دندان‌های جلو برای نشان دادن ظاهر طبیعی دندان کاربرد دارد. از مزایای این نوع روکش می‌توان به رنگ و سایز مشابه با دندان طبیعی، زیست سازگاری با بدن افراد و کاهش مدت زمان درمان اشاره کرد. در صورت ترک خوردن یا شکستگی این نوع روکش امکان ترمیم وجود ندارد. برای استفاده از این نوع روکش حجم بیشتری از دندان تراشیده میشود و احتمال ساییدگی دندان های مقابل وجود دارد.روکش فلز- سرامیکPFM
مواد تشکیل دهنده در این نوع روکش ترکیبی از سرامیک و فلز میباشد. لایه زیرین در این روکش از نوع فلزی و لایه رویی از نوع سرامیکی میباشد. این نوع روکش به دلیل وجود لایه سرامیکی ظاهرزیبایی دارند، همچنین به دلیل وجود لایه فلزی مقاومت و استحکام بالایی دارند. این نوع روکش ماندگاری بالایی دارد. مقاومت، استحکام و تطابق بالا از ویژگی های این نوع روکش می باشد، همچنین احتمال ساییدگی دندان های مقابل در این نوع روکش مانند روکش تمام سرامیکی استروکش تمام رزینی
مواد کامپوزیت رزین فقط موادی نیستند که برای پر کردن دندان استفاده می شوند. آنها همچنین می توانند برای روکش به کار روند. آنها دوام کمتری نسبت به نمونه های سرامیکی خود دارند. همچنین متخلخل تر هستند و آنها را در برابر رنگ و لکه ای شدن آسیب پذیرتر می کند. با این حال، این نوع روکش برای بسیاری از افراد یک گزینه باقی می ماند زیرا به طور متوسط برای 5 سالی که روکش به طور متوسط دوام می آورد، خوب کار می کند. لمینیت دندان جهت زیبایی ظاهر، در این گروه میگیرد.کاربرد روکش دندان
از کاربردهای روکش دندان می‌توان به بهبود ظاهر دندان‌هایی که دچار تغییر رنگ شده‌اند، محافظت در مقابل شکستن دندان‌های عصب کشی شده، ترمیم شکستگی‌های وسیع در دندان و یا دندان‌هایی که به طور مادرزادی دچار شکستگی می‌باشند، اشاره کرد
روکش دندان موقت
روکش دندان موقت از دندان طبیعی تا زمان آماده شدن روکش دائمی از دندان محافظت می‌کند. به دلیل استفاده از مواد ضعیف‌تر دراین نوع روکش، روکش موقت به مراقبت بیشتری نیاز دارد. زمان استفاده از روکش موقت حداکثر ۲ تا ۳ هفته میباشد
روکش دندان شیری در کودکان
در صورتی که دندان‌های شیری دچار پوسیدگی شده باشند و امکان پر کردن دندان نباشد، روکش کردن دندان‌ها روش مناسبی برای پوشاندن و محافظت از دندان‌ها میباشد. از مزایای روکش دندان در کودکان می‌توان به تقویت دندان شیری، ماندگاری روکش تا5 سال را نام برد. به طور معمول ماندگاری روکش دندان شیری تا زمان رویش دندان دائمی میباشد و از جنس استنلس استیل میباشد.
تفاوت روکش دندان دائمی و شیری
بین روکش دندان های شیری در کودکان و روکش دندان‌های دائمی در بزرگسالان تفاوت‌هایی وجود دارد. جنس روکش دندان شیری در کودکان از استنلس استیل میباشد و از پیش ساخته شده است و نیازی به قالب‌گیری از دندان کودک نیست، اما روکش دندان دائمی در بزرگسالان جنس‌های مختلفی دارد و نیاز به قالب‌گیری میباشد
مراقبت از روکش دندان
از جمله مراقبت‌های بعد از روکش دندان می‌توان به استفاده از نخ دندان، مسواک و خمیر دندان مناسب جهت تمیز نگه داشتن دندان، عدم استفاده از سیگار و دخانیات، خودداری از خوردن غذاهای سفت و شکستن یا جویدن با دندان‌های روکش شده اشاره کرد. در صورت عدم رعایت بهداشت دندان و عدم مراجعه مرتب به دندانپزشک برای معاینه وضعیت روکش‌ها احتمال آسیب به روکش‌ها وجود دارد
ماندگاری روکش دندان
ماندگاری روکش دندان در شرایط ایده آل به طور معمول حدود 5 تا 15 سال میباشد. ماندگاری این روکش‌ها به عوامل مختلفی مانند: نوع روکش، رعایت بهداشت دندان و دهان و رعایت مراقبت‌های بعد از انجام روکش دندان بستگی دارد
انتخاب روکش مناسب دندان
دو عامل مهم در انتخاب روکش دندان نقش مهمی دارد، ۱) استحکام روکش دندان ۲) زیبایی روکش دندان که توجه به این دو نکته از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. با توجه به محل قرارگیری دندان در دهان، اینکه کدام یک از این دو نکته اولویت داشته باشند، متفاوت است
زمان تعویض روکش دندان
هنگام داشتن علائمی مانند: داشتن دندان درد، ورم لثه در اطراف دندان و تحلیل لثه در اطراف دندان روکش شده نیاز به تعویض روکش دندان می باشد
آیا انجام روکش دندان درد دارد؟
روکش کردن دندان معمولاً دردی به همراه ندارد، اما در صورت پوسیدگی دندان و یا در صورت نیاز به عصب کشی دندان از داروی بی‌حسی استفاده میشود
آیا امکان انجام روکش دندان با تاخیر وجود دارد؟
امکان انجام روکش دندان با تاخیر وجود دارد و عوارضی را به دنبال دارد. از جمله عوارضی که در صورت امکان انجام روکش دندان با تاخیر اتفاق می افتد می توان به: افزایش درد دندان، احتمال شکستگی ریشه ، تغییر شکل دندان، تغییر رنگ دندان، افزایش احتمال خطر عفونت را نام برد
در صورتی که انجام روکش دندان با تاخیر انجام شود، احتمال التهاب لثه و عفونت وجود دارد. در صورتی که انجام روکش دندان با تاخیر اتفاق بیفتد امکان دارد شکستگی ریشه و آسیب دیدگی دندان بیشتر شود.
در صورتی که انجام روکش دندان با تاخیر صورت گیرد و دندان دچار شکستگی باشد احتمال تغیر رنگ وتغییر سایز دندان وجود دارد، همچنین در صورت انجام روکش دندان با تاخیر احتمال خطر عفونت وجود دارد
سخن پایانی
در این مطلب سعی شده به بررسی روکش دندان، انواع روکش دندان و مزایا و معایب آن، روکش موقت دندان، ماندگاری روکش دندان، مراقبت روکش دندان و امکان انجام روکش دندان با تاخیر بپردازیم. برای انتخاب مناسب ترین نوع روکش دندان باید به دندانپزشک مراجعه کرده و بهترین گزینه را انتخاب کنید